نامه بازرگان پس از انقلاب به شاه – روزنامه آنلاین تقریر

مهدی بازرگان در آذر ۱۳۵۸ در نامه ای خطاب به محمدرضا پهلوی به طرح درخواست بازگشت شاه به ایران می پردازد.

بازرگان در این نامه که در دوران پس از استعفا از سمت نخست وزیری دولت موقت قلمی شده، خطاب به محمدرضا پهلوی می نویسد: «کلید نجات مملکت و بازشدن گره کور بین‌الملل و همچنین آزادی وجدان‌تان و خروج از وحشت حاضر بدست شما است».

«تقریر» متن کامل این نامه را به بهانه سالمرگ مهدی بازرگان منتشر می کند.

بسم‌الله الرحمن‌الرحیم
اعلیحضرت سابق جناب آقای محمدرضا پهلوی

اگر همیشه از من صراحت دیده‌اید که تلخ بوده است، فکر می‌کنم هردفعه نیز روشن شده است که گفتارم خالی از صداقت و حسن نیت نبوده‌، و درست از آب درآمده است.حالا هم می‌خواهم پیشنهادی بدهم که به خواست خدا خیر بزرگ برای همه و از جمله شما و شهبانو در دو دنیا خواهد داشت. در برابر وضع وحشتناک حاضر و مساله لاینحلی که گروگان‌گیری اعضا سفارت آمریکا و سرسختی طرفین دعوی بر سر استرداد شما بوجود آورده‌است و می‌رود که خدای نخواسته عالمی به آتش و مرگ کشیده شود بیایید یک ژست عالی تاریخی و در عین‌حال ساده انجام دهید: اعلام مراجعت به ایران برای حضور و دفاع خود در محکمه بنمایید، کلید نجات مملکت و بازشدن گره کور بین‌الملل و همچنین آزادی وجدان‌تان و خروج از وحشت حاضر بدست شما است.

به خاطر هموطنان و برای اثبات دوستی و خدمتگزاری به آنان و به شریعت که همیشه مدعی بوده‌اید این کار را بکنید و بی‌درنگ هم بکنید. گروگانها آزاد خواهند شد، ‌مردم آمریکا که نمی‌گذارند دولت‌شان شاه را تحویل بدهد راضی و خلاص خواهند شد. حمله به ایران و هرگونه مشکلات و مصائب احتمالی مرتفع می‌شود. اروپا و آسیا از نگرانی بیرون می‌آیند و بالاخره شهرت جهانی و افتخار خدمت بی‌نظیری که کفاره‌ای از گذشته و آبرویی برای آینده خواهد بود می‌خرید.

چه بسا همین عمل تاثیر بر دلها و در محکومیت شما داشته باشد. در هرحال من پیشقدم در تقاضای تخفیف و کوشا برای اخذ گذشت خواهم بود. روسای کشورها نیز چنین وساطت خواهند کرد. این را هم بدانید که در صورت خودداری از چنین شهامت مردانه وضع مردم ایران و دنیا طوری نیست که به سلامت و به سلطنت برگردید.عاقلانه‌ترین و خوش عاقبت‌ترین راه‌حل همان است که عرض کردم، خداوند ارحم‌الراحمین است و در توبه و سعادت را به روی بندگان باز گذاشته است.

مهدی بازرگان / تهران نهم آذرماه ۱۳۵۸